در ابتدای داستان شازده کوچولو، یک نقاشی از یک مار بوآ که در حال هضم یک فیل است، روایت می‌شود. راوی آن را به هر کسی که نشان می دهد و می‌پرسد که از نقاشیش می‌ترسند یا نه؟ بزرگترها می گویند: «مگه کسی از کلاه می‌ترسه که ما بترسیم؟»، پس کودک قصه مجبور می‌شود فیل را در بدن مار به طور واضح بکشد که باز هم دوباره مورد سرزنش اطرافیان واقع می‌شود که به جای این کارها بهتر است به سراغ درس و مشقش برود. جمله‌ای تاثیر گذار که در ابتدای کتاب شازده کوچولو، نظرم را جلب کرد این بود: «کسی توجهی به نقاشی شماره ۱ و ۲ من نکرد، دلم شکست. بزرگترها اگه به حال خودشون رها بشن، هیچ وقت نمی تونن چیزی رو درست و حسابی بفهمن»
پس همین الان باید بگویم که والدین گرامی اگر کودکی خلاق می خواهید، باید تغییراتی در خود ایجاد کنید.
- وسواس را کنار بگذارید
- ذهنی باز در پذیرش رفتارهای خلاقانه فرزندتان داشته باشید.
- تخیل فرزندتان را جدی بگیرید و برچسب دروغگو بودن به او نزنید.
- از تاثیر قصه گویی نیز غافل نشوید چندین مقاله معتبر فارسی با موضوع خلاقیت و ارتباط آن با قصه گویی چاپ شده است، حتی در مطلب کتابهای تقویت مهارت اجتماعی برای کودکان در مورد اهمیت قصه گویی در ارتباطات اجتماعی سخن گفته شده است.
بعد از این آمادگی‌ها به نظر وقت معرفی کتاب های پرورش خلاقیت کودکان و کتابهای معروف پرورش خلاقیت در کودکان فرا رسیده است.
۱_ کتاب ساختن فوقالعاده است
در ابتدای راه برای اینکه کودکان به خلاقیت و ساختن علاقه پیدا کنند بهتر است آهسته و پیوسته قدم برداریم. کتاب خلاقیت کودکان که به صورت نامحسوس آموزش خلاقیت را در خود جای داده باشند،تهیه کنید مثل کتاب ساختن فوق العاده است اثر اشلی اسپایرز که کتاب پرورش خلاقیت کودکان برای سن کمتر از ۷ سال می باشد.
در این کتاب کودکان با دختری همراه می شوند که قصد دارد اختراعی را به سرانجام برساند اما امان از دردسرهایی که در این راه گریبان آدم را می گیرد و رها نمی کند.
تهیه کتاب ساختن فوقالعاده است از دیجیکالا:
۲- کتاب هدیه ای برای مامان بزرگ
هدیه ای برای مامان بزرگ اثر هریت زیفر یک کتاب پرورش کودکان خلاق با قصه‌ای جذاب است. داستان از ساخت یک هدیه برای مادربزرگی دوست داشتنی شروع می شود و در طول قصه کودک ۱ تا ۹ ساله همراه لی‌لی می‌شود تا کلاهی شگفت انگیز برای هدیه به مادربزرگ آماده کند. تصویر سازی زیبای این کتاب قطعاً کودکان را پای این کتاب میخکوب خواهد کرد.
والدین گرامی توجه شما را به رفتار مادربزرگ در آخر قصه جلب می کنم که چطور با روی باز هدیه عجیب و غریبش را تحویل گرفت. نظر شخصی من این است که در قبال بچه‌ها و کارهای خلاقانه‌ی متفاوتشان باید با خوشرویی و بدون ذره‌ای حس تحقیر برخورد کرد. البته چه کسی در این دنیا هدیه‌ای به این زیبایی را رد می‌کند!
تهیه کتاب هدیه ای برای مامان بزرگ از دیجیکالا:
۳- کتاب می‌توانم یک من دیگر بسازم
آیا مایل بودید که یک ربات برای انجام کارهای روزمره‌تان داشتید؟ این کتاب ماجرای یک پسر است که رباتی تهیه می‌کند تا به جای او مشق بنویسد و مسئولیت‌های او را در زندگی کم کند تا بتواند هر چه بیشتر بازی کند اما ماجرا به همین سادگی‌ها هم نیست.
این کتاب اثر شینسوکه یوشی‌تکه به نوعی از کتاب های پرورش خلاقیت کودکان محسوب می‌شود زیرا کودکان را وادار به تفکر خلاق می کند و حس پرسشگری را در آن‌ها تقویت خواهد کرد.
تهیه کتاب می‌توانم یک من دیگر بسازم از دیجیکالا:
۴- کتاب شاید سیب باشد
شاید سیب باشد مانند کتاب می‌توانم یک من دیگر بسازم از سری کتابهای فلسفه برای کودک محسوب می‌شود، که پیوند جدا نشدنی با کتاب پرورش کودکان خلاق پیدا کرده است زیرا تفکر فلسفی با تفکر خلاق هم‌ذات و در یک راستا قدم بر می دارند.
شاید این سیب که روی میز قرار گرفته واقعاً یک سیب نیست! ماجرای کتاب از همین جمله شروع می شود و عجیب من را به یاد بیت «بکوش عظمت در نگاه تو باشد نه در آن چیز که به آن می‌نگری» انداخت. هر مدل سیب در این کتاب نام مخصوص به خود را دارد تا ساعت‌ها کودکان را محو خود خواهد کرد و چه بهتر از این که با یک سیب ساده اوج خلاقیت را به کودکان بیاموزیم.
تهیه کتاب شاید سیب باشد از دیجیکالا:
۵- کتاب بازی های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق
چه بهتر برای یک کودک ۷ تا ۱۱ سال بازیگوش که بازی کند و در کنارش با یک کتاب بازی وپرورش خلاقیت کودکان مطالب مفیدی نیز یاد بگیرد. این کتاب توسط منیره عابدی درچه و مهدیه کشان نوشته شده است، در دانشنامه رشد معرفی شده است و از کتابهای معروف پرورش خلاقیت در کودکان محسوب می‌شود.
در ابتدای هر بازی به طور کامل در مورد اثر بازی بر روی کودک، وسایل مورد نیاز و تعداد افراد آن شرح داده می‌شود. مطمئناً کودکانتان از بازی‌های این کتاب لذت خواهند برد.
تهیه کتاب پرورش خلاقیت کودکان در خانه « بازی های آموزشی برای پرورش تفکر خلاق » از دیجیکالا:
برای دانلود کتاب پرورش خلاقیت کودک از اینجا می توانید چند قسمت اول آن را مطالعه کنید.
۶- کتاب خط خطی هر جور که بخواهی
بر کسی پوشیده نیست نقاشی چه ابزار خوبی در پرورش خلاقیت کودکان می تواند باشد. تارو گومی در این کتاب با ابتکارات جالبی به کودکان ۹ تا ۱۱ ساله ایده نقاشی می دهد. کتاب پرورش خلاقیت کودکان با نقاشی عجین شده است و این کتاب با نویسنده معتبری که دارد در جهت افزایش خلاقیت کودکان گام موثری برداشته است.
در کتاب از کودکان خواسته می‌شود محل زندگی، غذای مورد علاقه، ورزش، گیاهان و … را در صفحات سفید کتاب بکشند. در جایی از کتاب که به نظر بسیار تفکر زیبایی پشت آن وجود دارد، قرار است کودکان نقاشی نیمه تمام یک کودک ژاپنی را تکمیل کنند.
تهیه کتاب پرورش خلاقیت کودکان در خانه «کتاب خط خطی هر جور که بخواهی» از دیجیکالا:
۷- کتاب طراحی و رنگ آمیزی خلاق
این کتاب پرورش کودکان خلاق توسط تارو گومی ژاپنی برای کودکان ۳ تا ۹ سال نوشته شده است که برخلاف سایر کتابهای نقاشی که از قبل همه چیز تعریف شده است، می باشد. کودک با طراحی و رنگ آمیزی در واقع قوه‌ی تخیل خود را به کار خواهد گرفت.
تهیه کتاب پرورش خلاقیت کودکان در خانه «کتاب طراحی و رنگ آمیزی خلاق» از دیجیکالا:
۸- کتاب جنگل برای همه
نمی‌توان از کتاب های پرورش خلاقیت کودکان سخن گفت اما به هنر تا و کاغذ اشاره نکرد. کتاب توسط نازنین عباسی گردآوری و با هنر اوریگامی علیرضا علاءالدینی زیباتر شده است. این کتاب پرورش کودکان خلاق را آنقدر جدی گرفته است که حتی یک کلمه در آن به کار نرفته تا کودکان با دنبال کردن تصاویر که همگی با عکاسی از موجودات اوریگامی فراهم آمده است، داستان را متوجه شوند.
در پایان کتاب هم چند آموزش اوریگامی در کتاب گنجانده شده است.
تهیه کتاب پرورش خلاقیت کودکان در خانه «جنگل برای همه» از دیجیکالا:
برای دانلود کتاب شکوفایی خلاقیت کودکان می توانید کتابی با عنوان «thinking games» که معرفی روش های آسان برای پرورش مهارت های تفکر خلاق و انتقادی است را به صورت رایگان از اینجا دانلود کنید.
چند نکته ی پایانی
علاوه بر مطالعه‌ی کتابهای معروف پرورش خلاقیت در کودکان بارش فکری (آزادی برای ابراز ایده‌ها)، ارتباط اجباری (از افراد درخواست می‌شود بین یک یا چند پدیده که با هم مرتبط نیستند ارتباط ایجاد کنند) و سینکتیکس (حل مسئله خلاق) بسیار کمک کننده در ایجاد خلاقیت هستند.
بسیاری معتقدند آموزش فلسفه به کودکان یکی از کارهایی است که موجب پرورش خلاقیت نیز می‌شود.
چند راه در نشریه ها روانشناسی برای شناسایی میزان خلاقیت معرفی شده است:
لیست مطالب مرتبط
اگر با خواندن این مطلب احساس نیاز بیشتری کردید و نیاز به مطالب بیشتری دارید می توانید از لیست مطالب زیر نیز استفاده کنید:
در این بخش به معرفی مطالب مخصوص کودکان پرداخته‌ام.
مطالب این قسمت را در ۲ دستهٔ روانشناسی کودک و پرورش مهارت در کودک می‌توانید مطالعه کنید:
شبکه کودک و نوجوان
موضوعات کودک و نوجوان به گونه‌ای هستند که در بعضی موارد جدا کردنشان کار سختی‌ست به همین دلیل لیست زیر را ایجاد کرده‌ام.
در این لیست نیز کتاب‌هایی را معرفی کرده‌ام که موضوعات کودک و نوجوان را به صورت یکجا در بر گرفته‌اند:
سرگروه بهترین‌ها
علاوه بر کتاب‌هایی که در لیست بالا معرفی شد، مطلبی را نیز منتشر کرده‌ام که در آن به صورت موضوعی به همهٔ موضوعات روانشناسی پرداخته‌ام و کتابهای مربوط به آن را نیز معرفی کرده‌ام.
برای دیدن این مطلب می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید:
مطالب مرتبط در حوزه غیر از روانشناسی
در اینجا نیز لیستی از کتابهای مناسب کودکان معرفی کرده‌ام که در دستهٔ روانشناسی قرار نمی‌گیرند ولی بچه‌ها با خواندن آن‌ها حسابی سرگرم می‌شوند.
بهترین کتابهای تقویت هوش برای نوزادان
مجددا تاکید می‌کنم این‌ها کتابهای پیشنهادی من بود و شاید از نظر شما بهترین کتاب پرورش خلاقیت کودکان کتابهای دیگری باشد.
در قسمت نظرات بگویید که لیست بهترین کتاب های پرورش خلاقیت کودکان شامل کدام کتاب‌هاست؟
کتاب‌هایی که اینجا معرفی شد را خوانده‌اید؟ نظرتان در مورد آن‌ها چیست؟
نگارنده: افسانه نجفی
