اگر به دنبال بهترین کتابهای سیاسی دنیا و بهترین کتابهای سیاسی ایران برای مطالعه هستید، جای درستی آمده‌اید.
از نظر من، کتابهای سیاسی مانند کتابهای فلسفی کمک می‌کنند تا بفهمیم بشر چه مسیری را تا به امروز طی کرده است و در حال حاضر در چه جایگاهی قرار دارد.
بهترین کتابهای سیاسی کمک می‌کنند تا با تاریخ و علت فراز و فرود کشورها آشنا شویم و از آنها درس بگیریم، به این امید که دچار سیاست‌های محکوم به شکست نشویم. شاید یکی از دشواری‌های انتخاب بهترین کتابهای سیاست ،حب و بغض‌های شخصی نویسندگان کتابها باشد. این مساله در مورد کتاب های خاطرات سیاسی بیشتر صدق می‌کند.
اکثر کتاب های خاطرات سیاسی، به طرز فاحشی جانبدارانه نوشته شده‌اند. در واقع همیشه هر رژیمی تا توانسته رژیم قبل از خود را کوبیده است. به همین علت در این مورد کتاب در خدمت تخت طاووس، یادداشت های روزانه آخرین سفیر شاه در لندن را پیشنهاد میکنم. این کتاب از بهترین کتاب های خاطرات سیاسی است که توسط پرویز راجی آخرین سفیر دوره پهلوی در انگلیس نوشته و توسط حسن کامشاد ترجمه شده است. خود راجی، تنها ترجمه کامشاد را تایید کرده است.
در ادامه بهترین کتاب های سیاسی که باید خواند را معرفی کرده‌ام. ابتدا ۵ تا از بهترین کتابهای سیاسی دنیا و سپس ۲ تا از بهترین کتابهای سیاسی ایران را به صورت جامع معرفی کرده‌ام. لینک خرید هر کتاب را بعد از قسمت معرفی کتاب قرار داده‌ام.
اگر نسخه الکترونیکی و یا کتاب صوتی را به نسخه کاغذی ترجیح می‌دهید، می‌توانید برای دانلود بهترین کتابهای سیاسی به سایت‌های فیدیبو، طاقچه، کتابراه و نوار مراجعه کنید.
بهترین کتابهای سیاسی دنیا
۱- چرا ملت‌ها شکست میخورند؟ (Why Nations Fail)
کتاب چرا ملت ها شکست میخورند؟ با عنوان فرعی “ریشه‌های قدرت، ثروت و فقر” از بهترین کتاب های اقتصاد سیاسی است که توسط دارون عجم اوغلو و جیمز رابینسون نوشته شده است. این کتاب که حاصل پانزده سال پژوهش نویسندگان است، به بررسی عملکرد اقتصادی جوامع در طول تاریخ از امپراطوری رم تا اتحاد جماهیر شوروی و آفریقا پرداخته است.
این کتاب توسط اقتصاددانان بسیاری که جایزه نوبل گرفته‌اند، تحسین شده است. کتابی است که علاوه بر دانشجویان رشته‌های علوم سیاسی و اقتصاد، برای مخاطب عام هم مفید است.
این کتاب توسط محسن میردامادی استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و محمدحسین نعیمی‌پور به فارسی ترجمه و توسط نشر روزنه به چاپ رسیده است.
از نظر نویسندگان عامل اصلی اختلاف میان کشورها از نظر اقتصادی (مثلا ثروتمند بودن نروژ و فقر کشور مالی)، وجود نهادهای سیاسی و اقتصادی متفاوت است.
از نظر نویسندگان، حکومت‌ها دو دسته‌اند: مشارکتی (inclusive) و انحصاری (exclusive).
در حکومت مشارکتی، نهادهای اقتصادی و سیاسی از نوع فراگیر هستند که اکثریت مردم را به مشارکت در امور اقتصادی تشویق و ترغیب می‌کنند. این امر مستلزم وجود دولتی قدرتمند برای برقراری نظم و ضمانت اجرایی قانون جهت اجرای قانون مالکیت خصوصی است. برعکس در حکومت انحصاری، نهادهای اقتصادی انحصاری، امکانات و منابع اکثریت را در خدمت منافع گروهی محدود قرار می‌دهند. آنها نه مدافع حق مالکیت‌اند و نه باعث ایجاد انگیزه برای فعالیت‌های اقتصادی می‌شوند.
این کتاب نشان می‌دهد هرجا شکوفایی اقتصادی به بار می‌نشیند، حکومت انحصاری یا همان الیگارشی (حکومت گروه‌های خاص) رخت بربسته و هرجا اقتصاد زمین می‌خورد الیگارشی حاکم است.
رابطه دولت-ملت
به عقیده نویسندگان، موضوع اصلی توسعه رابطه دولت با ملت است. سیاستمداران می‌دانند گرفتن تصمیمات درست اقتصادی و بهره‌مندی عموم مردم از فرصت‌های برابر اقتصادی و اجتماعی، قدرت اقتصادی را بازتوزیع می‌کند و توزیع مجدد قدرت اقتصادی، قدرت سیاسی سیاستمداران را نیز تهدید می‌کند.
نیاز به امنیت به عنوان اساسی‌ترین نیاز انسان‌ها، باعث می‌شد مردم بپذیرند گروهی که می‌توانند امنیت مردم را برای دوره‌ای تامین کنند یا آن را به خطر بیندازند، انحصار قدرت اقتصادی و سیاسی را در دست بگیرند. بنابراین انحصار در تامین امنیت به انحصار در سیاست و اقتصاد منجر می‌شود. تا زمانی که امنیت جامعه را گروهی کوچک می‌توانند برهم زنند یا تامین کنند، اجازه نخواهند داد رقابت در اقتصاد و سیاست شکل بگیرد.
جامعه مدنی قدرتمند
نویسندگان راه مبارزه با الیگارشی را رسیدن به جامعه مدنی قدرتمند و راه رسیدن به جامعه مدنی قدرتمند را توانمندسازی مردم می‌دانند. اگر مردم با عضویت و همکاری در گروه‌های کوچک، بتوانند مهارت‌های عمل جمعی هماهنگ را در خود تقویت کنند و پرهیز از فرصت‌طلبی و تحمل یکدیگر را در خود نهادینه کنند، می‌توانند در بزنگاه‌های تاریخی از این ظرفیت‌های سازمانی استفاده کنند و زمانی که الیگارشی فرو می‌ریزد به تشکیل نهادهای بزرگ دست بزنند و از بازگشت الیگارشی جلوگیری کنند.
فایل زیر خلاصه کتاب چرا ملت ها شکست میخورند؟ به فارسی است.
برای خرید کتاب چرا ملت‌ها شکست میخورند؟ می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
۲- شهریار (The Prince)
کتاب شهریار از بهترین کتابهای سیاسی جهان و از بحث‌برانگیزترین و بدنام‌ترین نوع آن است که همیشه در لیست بهترین کتابهای سیاسی قرار داشته است. این کتاب در سال ۱۵۱۳ توسط ماکیاولی نویسنده و سیاستمدار معروف ایتالیایی نوشته شده است و تا سال‌ها پس از نوشتن جزء کتابهای ممنوعه محسوب می‌شد.
در طول تاریخ کمتر کتابی مانند کتاب شهریار ماکیاولی وجود داشته است که طرفداران جدی و مخالفان سرسخت داشته باشد. مخالفان او مانند کلیسای روم، او را شیطانی می‌دانستند که به صورت انسان درآمده و این کتاب را نوشته و در اختیار بشر قرار داده است.
طرفداران او هم می‌گویند ماکیاولی کسی است که سیاست را از مذهب جدا کرد، تفاوت بین اخلاق و سیاست را نشان داد و وظایف پادشاه را در نگهداری از مملکت بیان کرد. در واقع کتاب شهریار را کتابی واقع‌بین می‌دانند که میانه‌ای با آرمان‌خواهی سیاسی ندارد.
کتاب شهریار زمانی نوشته شده است که ایتالیا به دولت‌های کوچک تقسیم شده و امنیت از بین رفته بود. پاپ و دستگاه کلیسا فاسد بودند و به اختلاف بین طبقات مختلف این کشور دامن می‌زدند. خاک این کشور مورد هجوم کشورهای همسایه بود و نیروی مقتدر مرکزی که امنیت و آرامش را برقرار کند، وجود نداشت.
در چنین شرایطی آرزوی ماکیاولی یک حکومت مقتدر بود که بتواند کشور را نجات دهد. در ابتدا اعتقاد داشت که یک دولت جمهوری می‌تواند ثبات و امنیت را برقرار کند. اما وقتی دولت جمهوری فلورانس سقوط کرد، به این باور رسید که یک پادشاه مقتدر می‌تواند زمام امور را به دست بگیرد. به همین علت کتاب شهریار را نوشت.
کتاب شهریار در ۲۶ فصل نوشته شده و موضوع آن ماهیت قدرت و چگونگی کارکرد آن در عمل، شیوه‌های دستیابی به آن و روش نگهداری از آن است. بهترین ترجمه این کتاب مربوط به داریوش آشوری است.
برای خرید کتاب شهریار می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
۳- درباره آزادی (On Liberty)
درباره آزادی رساله‌ای فلسفی و از بهترین کتاب های علوم سیاسی است که توسط جان استوارت میل از اندیشمندان لیبرال و فایده‌گرا انگلیسی در قرن نوزدهم نوشته شده است.
زمانی که میل درباره آزادی را در سال ۱۸۵۹ منتشر کرد، جدال فکری بین کسانی که طرفدار آزادی فردی بودند و کسانی که می‌کوشیدند فرد را محکوم قدرت اجتماع سازند، به صورت بزرگترین مساله سیاسی روز درآمده بود. بخش عمده کتاب درباره آزادی، همان‌طور که نویسنده در مقدمه فصل اول اشاره می‌کند، مربوط به بررسی این موضوع و دفاع از آزادی فردی است.
او در این کتاب با طرح این نکته که حکومت اکثریت می‌تواند به دیکتاتوری اکثریت منجر شود، بر اهمیت حفظ آزادی‌های فردی تاکید می‌کند.
خلاصه کتاب درباره آزادی
استوارت میل در فصل اول می‌گوید خرافات مذهبی، تعصب طبقاتی، احساسات نژادی و مهر و کین‌های اجتماعی زمانی که جزء روحیه مردم شدند یا افکار عمومی را از روی جهل برانگیختند، از بزرگترین موانع آزادی فردی به شمار می‌روند.
در فصل دوم کتاب، نویسنده از آزادی افکار و عقاید با دلایلی محکم دفاع می‌کند. او در این فصل استدلال مشهور خود را به کار می‌برد و نشان می‌دهد که خاموش کردن افکار و عقاید همیشه برخلاف مصالح جامعه است.
فصل سوم کتاب، درباره آزادی عمل است. استوارت میل می‌گوید عمل یک فرد آزاد نباید به آزادی و امنیت دیگران آسیب برساند. بیشتر مطالب فصل سوم عبارت است از حمله منطقی نویسنده به آداب و رسوم جاری عصر. دلیل استوارت میل این است که دیکتاتوری رسوم و سنن، ناقض اصل آزادی سلیقه است. او می‌گوید مردم باید آزاد باشند که براساس تجربه شخصی خود، هر نوع رسم و عادتی را که بهتر تشخیص دادند به جای آداب و رسوم زمان خود قبول کنند. مردم فهیم و آزاده را باید تشویق کرد که همرنگ جماعت نشوند و کارها را براساس تشخیص و ابتکار خود انجام دهند.
در فصل چهارم به نتیجه نهایی کتاب نزدیک می‌شویم. “حد قانونی حاکمیت فرد بر خودش چیست؟ چقدر از زندگی بشر باید به فرد و چه میزان از آن باید به جامعه اختصاص یابد؟” استوارت میل می‌گوید پاسخ این سولات این است که آن قسمت از زندگی که منافع فرد در آن بیشتر است باید به فرد تعلق گیرد و قسمتی که جامعه در آن ذی‌نفع‌تر است به جامعه.
در فصل آخر نویسنده درباره دو اصل اساسی آزادی و رعایت آن حرف می‌زند.
اصل اول: هیچ فرد انسانی را نمی‌توان به علت اعمالی که انجام می‌دهد (زمانی‌که اعمال به مصالح کسی جز مصالح خودش لطمه نمی‌زند.) مورد بازخواست اجتماع قرار داد.
اصل دوم: هر فرد انسانی به علت ارتکاب اعمالی که به مصالح دیگران لطمه می‌زند، بازخواست شدنی است.
کتاب درباره آزادی برای چه کسانی مناسب است؟
با توجه به این‌که قبل از انقلاب، خیلی از نویسندگان و روشنفکران ما توده‌ای بودند و تفکرات چپ داشتند و به دنبال مبارزه با امپریالیسم بودند، به کتابهای اندیشمندان لیبرال و فایده‌گرا توجه لازم نمی‌شد. بعد از انقلاب هم که لیبرال بودن، نوعی فحش سیاسی به نظر می‌رسید و با توجه به برخوردی که با امثال مهندس بازرگان شد، به نحو دیگری کتابهای متفکران لیبرال مانند جان لاک، جان استوارت میل، هابز و… مورد بی‌مهری قرار گرفت.
اما در زمانه ما که همه به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ نیروی نفی‌ای در دنیا علیه لیبرالیسم و مدرنیته وجود ندارد، برای آشنایی و درک درست از دموکراسی و لیبرالیسم، خواندن کتابهایی چون کتاب درباره آزادی ضروری است.
برای خرید کتاب درباره آزادی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
۴- توتالیتاریسم (Totalitarianism)
کتاب توتالیتاریسم نوشته هانا آرنت، فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی آلمانی، از بهترین کتابهای سیاسی است که به بررسی حکومت‌های توتالیتر و تمامیت‌خواه می‌پردازد. او در این کتاب حکومت نازی ها در آلمان و حکومت کمونیستی استالین در اتحاد جماهیر شوروی را به عنوان دو حکومت توتالیتر مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
هانا آرنت در دانشگاه ماربورگ و فریبورگ نزد فلاسفه بزرگی چون مارتین هایدگر، هوسرل و کارل یاسپرس فلسفه خواند. او که یهودی بود، به دلیل سیاست یهودی‌ستیز نازی ها، مجبور به ترک آلمان شد. با آغاز جنگ جهانی دوم به همراه همسرش به آمریکا مهاجرت کرد و در دانشگاه‌های آمریکا به تدریس فلسفه پرداخت.
هانا آرنت در بخشی از کتاب در مورد پشتیبانی توده‌ای حکومت‌های توتالیتر می‌گوید:
بر طیق معیارهای حکومت اکثریت، به قدرت رسیدن هیتلر یک رویداد قانونی بود و چه او و چه استالین، هر دو نمی‌توانستند بدون اعتماد توده‌ها رهبری جمعیت‌های بزرگی را در دست داشته باشند، بحران‌های داخلی و خارجی بسیاری را به سلامت پشت سر بگذارند و با خطرهای گوناگون ناشی از کشمکش‌های فروکش‌ناپذیر درون‌حزبی مقابله نمایند.
در هر کجا که توده‌هایی وجود داشته باشند که به دلایلی به سازمان سیاسی اشتیاق پیدا کرده باشند، جنبش‌های توتالیتر امکان‌پذیر است. این توده‌ها بر اثر آگاهی از یک مصلحت مشترک گرد هم نمی‌آیند.
اصطلاح توده‌ها تنها به آن مردمی اطلاق می‌شود که به دلیل آن‌که ماهیتا چیزی بیشتر از افراد بی‌هویت و بی‌تفاوت نیستند، نمی‌توان آنها را در سازمانی مبتنی بر مصلحت مشترک، یا در احزاب سیاسی متشکل کرد. این مردم به‌گونه‌ای بالقوه در هر کشوری وجود دارند و اکثریت افراد خنثی و از نظر سیاسی بی‌تفاوت کشور را تشکیل می‌دهند.
یکی از دلایل رشد جنبش نازی در آلمان و جنبش‌های کمونیستی در اروپا، این بود که آنها اعضایشان را از میان همین مردم آشکارا بی‌تفاوت پیدا می‌کردند.
برای خرید کتاب توتالیتاریسم می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
۵- هویت (Identity)
کتاب هویت با عنوان فرعی “تقاضای کرامت و سیاست نفرت” یکی از بهترین کتابهای سیاست در سال‌های اخیر است که توسط فرانسیس فوکویاما، نظریه‌پرداز سیاسی آمریکایی ژاپنی‌الاصل نوشته شده است.
فوکویاما بیان می‌کند انتخاب دونالد ترامپ در آمریکا و رای مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) انگیزه اصلی او در نوشتن این کتاب بوده است. زیرا او این دو پدیده و همچنین اسلام‌گرایی (داعش و اقداماتش در اروپا) را از مصادیق انحراف اساسی از خواسته درست به رسمیت‌شناسی هویت می‌داند.
فوکویاما می‌گوید در قرن بیستم، تقابل چپ و راست حول اقتصاد و مباحثی مانند مداخله دولت، توزیع منابع و رابطه کار و سرمایه بود. ولی در قرن حاضر به سمت هویت که ماهیتی فرهنگی دارد، سوق یافته است.
لیبرال‌ها همیشه بر این باور بوده‌اند که مساله اصلی سیاست، رفاه اقتصادی است. اما با توجه به این‌که مساله مهاجران و آوارگان از مهم‌ترین دلایل تشدید ملی‌گرایی پوپولیستی در اروپا و آمریکا است، فوکویاما زودتر از بقیه لیبرال‌ها فهمید که مساله هویت مهم است.
از نظر فوکویاما راه‌حل این است که هر دوجناح چپ و راست مثل دهه‌های گذشته هویت‌های کلان طبقاتی را نمایندگی کنند. او از جناح چپ می‌خواهد تا دوباره نماینده هویت کارگران شوند، نه آن‌که به طبل هویت‌های فردی، مهاجرتی، قومیتی، جنسیتی و زبانی بکوبند. از جناح راست (لیبرال‌ها) هم می‌خواهد در قوانین سخت‌گیرانه اعطای تابعیت و شهروندی تجدیدنظر کنند و به دنبال بازگشت مهاجران به موطن اصلی خود نباشند و آموزش زبان رسمی به مهاجران را جدی بگیرند.
فوکویاما درصدد است تا آن‌چه را که بحران پیش روی لیبرال دموکراسی می‌خواند، شناسایی و درمان کند. این تلاش از آن جهت اهمیت دارد که لیبرال دموکراسی در تاریخ خود نشان داده که با اصلاح خود درصدد حل بحران‌های خود است. مثلا زمانی که لیبرالیسم در قرن بیستم با خطر کمونیسم مواجه شد، یکی از اصلاحاتی که در خود به وجود آورد، ایجاد سیستم خدمات اجتماعی و بیمه بود.
برای خرید کتاب هویت می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
بهترین کتابهای سیاسی ایران
۱- الزامات سیاست در عصر ملت-دولت
کتاب الزامات سیاست در عصر ملت-دولت نوشته احمد زیدآبادی، از بهترین کتابهای سیاسی ایران در سال‌های اخیر است که به توضیح نحوه ظهور ملت-دولت در اروپا و روند ملت-دولت در ایران از عصر صفویه تا به امروز می‌پردازد.
با توجه به این‌که ما در عصر ملت-دولت یعنی در واحدهای ملی زندگی می‌کنیم و زندگی در واحدهای ملی، الزامات خود را در دو عرصه سیاست داخلی و خارجی دارد؛ لازم است با این الزامات آشنا شویم.
شناخت الزامات سیاست در عصر ملت-دولت از یک سو می‌تواند معیاری برای داوری رفتارهای داخلی و خارجی دولت‌ها به دست دهد و از دیگر سو، مردم یک کشور را به حقوق و مسئولیت‌ها و محدودیت‌های خود در عرصه داخلی و بین‌المللی آگاه کند.
بخش‌هایی از کتاب الزامات سیاست در عصر ملت-دولت
در دوره پهلوی، تقلیل مفهوم ملی‌گرایی به نوعی تفرعن و تبختر نژادگرایانه بود که از تامین حقوق مبتنی بر نظام ملت-دولت برای آحاد مردم ایران خودداری می‌کرد. در واقع دولت پهلوی ملی‌گرایی را نه به عنوان شالوده‌ای برای مشارکت عموم طبقات اجتماعی در امر اداره حکومت و برخورداری از حق شهروندی، بلکه بهانه‌ای برای حذف و طرد نیروهای منتقد و مخالف خود قرار داد. طبعا ملی‌گرایی مورد نظر نظام پهلوی که کثرت‌گرایی سیاسی را در جامعه برنمی‌تافت سبب استمرار بقای حکومت نشد.
واقعیت عینی ملت-دولتی به نام ایران، با مرزهای سیاسی و تاریخی و مسئولیت‌های بین‌المللی مشخص، مانع از آن بود که سرسخت‌ترین مدافعان امت‌گرایی قادر به نادیده گرفتن کامل آن باشند. از این رو به‌رغم خواست روحانیت فعال در انقلاب، ایران در موقعیت ملت-دولت بسیاری از عوارض وجودی خود را به آنان تحمیل کرد، طوری که ترکیبی نامتجانس از دو نگاه حقوقی متفاوت خلق شد که در قانون اساسی جمهوری اسلامی تبلور یافت.
عزت‌الله سحابی به‌عنوان چهره صاحب‌نام طیف ملی-مذهبی در واپسین سال‌های عمر خود، با چنان شدتی از سرنوشت ایران دل‌نگران شده بود که از مخاطبانش می‌خواست که “حفظ اسلام را به خدا واگذار کنند” و در پی حفظ ایران برآیند. او مرتب نگران “ظرفی به نام ایران” بود؛ ظرفی که در صورت شکستن آن، استمرار حیات جامعه و تمدن ایرانی بی‌معنا خواهد شد.
برای خرید کتاب الزامات سیاست در عصر ملت-دولت می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
۲- عقلانیت و توسعه یافتگی ایران
کتاب عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران از بهترین کتابهای سیاسی ایرانی است که توسط دکتر سریع‌القلم استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، در زمینه بررسی مسیر توسعه ایران نوشته شده است. این کتاب علاوه بر دانشجویان رشته علوم سیاسی، برای مخاطب عام هم مفید است.
این کتاب از ۴ بخش شامل مقدمه نظری، پایه‌های نظری توسعه‌یافتگی، جهان سوم و توسعه‌یافتگی و ایران و توسعه‌یافتگی نشکیل شده است.
دکتر سریع‌القلم کتابش را به دانشجویانی تقدیم کرده است که:
عقلشان بر احساسشان غلبه می‌کند،
برای تحمل آرای دیگران، تمرین می‌کنند،
برای چهل سال آینده‌ی خود برنامه دارند،
قاعده‌مند فکر می‌کنند،
و…
بخشی از کتاب عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران
تولید زمانی جدی می‌شود که رقابت وجود داشته باشد. تولید موجبات نظم رفتاری، نظم فکری و قاعده‌مند شدن زندگی را به وجود می‌آورد. افزایش کمیت و کیفیت تولید تا آنجا یک جامعه را به سوی پیشرفت و ثبات سوق می‌دهد که شرایط تامین امنیت داخلی، امنیت ملی و حتی آزادی‌های مدنی و سیاسی را تسهیل نماید. مطالعه وضعیت اقتصادی و سیاسی چین، ترکیه، برزیل و کره جنوبی مصادیقی برای نظریه فوق است.
نویسنده ۱۲ اصل را به عنوان شاخص‌های توسعه سیاسی قلمداد می‌کند، در اینجا به چند اصل از این اصول اشاره می‌شود:
۱- فردگرایی مثبت، باید تشویق شود.
۲- عموم مردم، منطق و شیوه‌های کار جمعی را بیاموزند.
۳- تفکر، متاع عمومی و تخصص، متاع خاص باشد.
۴- آرامش اقتصادی وجود داشته باشد.
۵- دولت تنها منبع فرهنگ اجتماعی نباشد و نهادهای غیردولتی در نظام اجتماعی موثر و فعال باشند.
برای خرید کتاب عقلانیت و توسعه یافتگی ایران می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.
مطالب مرتبط
اگر محتوای این مطلب توجه شما را جلب کرد می‌توانید کتابهای بیشتری را از لینک زیر بخوانید:
بهترین‌های ایرانی
در این قسمت به معرفی بهترین رمانهای ایرانی پرداخته‌ایم. بهترین‌هایی که شاید حتی یک بار هم که شده باید آنها را بخوانید.
بهترین رمان‌ها در موضوعات مختلف
در لیست زیر به معرفی رمان‌ها در موضوعات مختلف پرداخته‌ایم، اگر به هر یک از موضوعات زیر علاقه دارید با خواندن مطلب مربوط به آن می‌توانید به لیست پرباری از کتابهای مربوط به آن موضوع دست پیدا کنید:
جوانان – از مخاطبان اصلی رمان‌ها
در مطلبی که قبلا در مورد رمانهای مخصوص جوانان نوشته‌ایم می‌توانید رمانهای مخصوص جوانان را پیدا کرده و آنها را مطالعه کنید، در انتخاب این رمان‌ها سعی کرده‌ایم که بهترین‌ها را با توجه به نظر کارشناسان و منتقدان انتخاب کنیم:
در مطلب دیگری به معرفی بهترین کتابهای جهان پرداخته‌ایم که می‌توانید از لینک زیر آن را مشاهده کنید:
در قسمت نظرات بگویید که لیست بهترین کتابهای سیاسی جهان و ایران شما، شامل کدام کتابهاست؟
کتابهایی که اینجا معرفی شد را خوانده‌اید؟ نظرتان در مورد آنها چیست؟
نوشته شده توسط آرزو اسماعیلی
