بهترین کتاب جامعه شناسی جهان

اگر به‌دنبال بهترین کتاب جامعه شناسی جهان هستید، این مطلب مختص شما است.

جامعه‌شناسی به بررسی جوامع بشری، برهم‌کنش‌های آن‌ها، و فرآیندهایی که جوامع را در وضعیت جاری‌شان نگاه داشته یا تغییر می‌دهد می‌پردازد.

به‌شخصه فکر می‌کنم ما نه‌تنها به بهترین کتاب جامعه شناسی ، بلکه به بهترین کتاب‌ها در سایر حوزه‌های علوم انسانی و دیگر حوزه‌ها نیاز داریم. همان‌طور که مسلمانان در دوره تمدن اسلامی نسبت به تمدن یونانی ازجمله فلسفه گشوده بودند. ما نیز باید در دوره حاضر نسبت به تمدن غربی گشوده باشیم. و از تجربه مردم کشورهای دیگر استفاده کنیم.

 در این مطلب کتاب های جامعه شناسی که باید خواند را معرفی کرده‌ام. در بخش اول ۵ کتاب از بهترین کتابهای جامعه شناسی جهان و در بخش دوم ۳ کتاب از بهترین کتاب های جامعه شناسی ایران معرفی شده است.

اگر می‌خواهید بدانید که جامعه شناسی را از کجا شروع کنیم ؟ به نظرم بهتر است اول با جامعه‌شناسان بزرگ آشنا شویم. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم با کتاب “متفکران بزرگ جامعه‌شناسی” اثر راب استونز یا کتاب “زندگی و اندیشه بزرگان جامعه‌شناسی” نوشته لیوئیس کوزر شروع کنید و بعد به سراغ کتاب های کلاسیک جامعه‌شناسی که در این مطلب معرفی کرده‌ام بروید.

در مورد بهترین کتاب جامعه شناسی ایران هم باید بگویم که اگر به‌دنبال درکی درست از روند شکل‌گیری وضع موجودمان هستید، پیشنهاد می‌کنم کتاب‌های “ما و مدرنیت” داریوش آشوری و “ما ایرانیان” مقصود فراستخواه را که در این مطلب معرفی کرده‌ام، حتما بخوانید.

بهترین کتاب جامعه شناسی جهان

۱- نظریه کنش ارتباطی (The Theory of Communicative Action)

کتاب نظریه کنش ارتباطی نوشته یورگن هابرماس، فیلسوف و نظریه‌پرداز اجتماعی معاصر آلمانی و آخرین بازمانده مکتب فرانکفورت را می‌توان بهترین کتاب جامعه شناسی جهان با بن‌مایه‌های قوی فلسفی دانست.

این کتاب که مهم‌ترین اثر هابرماس محسوب می‌شود، در سال ۱۹۸۱ و در دو جلد منتشر شد. عنوان فرعی جلد اول عقل و عقلانیت جامعه و عنوان فرعی جلد دوم زیست‌جهان و نظام نقادی، مفهوم کارکردگرایانه‌ی عقل می‌باشد. 

کتاب نظریه کنش ارتباطی توسط کمال پولادی، استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد ترجمه شده است.

اهداف نظریه کنش ارتباطی

۱- این نظریه می‌خواهد به پردازش مفهومی از عقلانیت بپردازد که متکی به پیش‌فرض‌های ذهن‌باورانه و فردانگارانه علوم اجتماعی مدرن نباشد.

۲- مفهومی دو وجهی از جامعه به دست دهد که پارادایم‌های زیست‌جهان و نظام (سیستم) را در یکدیگر ادغام کرده باشد.

۳-ارائه نظریه‌ای انتقادی درباره مدرنیته، که ضمن آسیب‌شناسی مدرنیته، پیشنهادی برای اصلاح پروژه روشنگری باشد.

خلاصه کتاب نظریه کنش ارتباطی

کنش ارتباطی، نوعی کنش اجتماعی معطوف به حصول تفاهم می‌باشد. بر مبنای این نظریه، کنش‌گران برای رسیدن به یک درک مشترک از طریق استدلال، وفاق و همکاری با یکدیگر ارتباط متقابل برقرار می‌کنند. هابرماس “عقلانیت ارتباطی” را که درونمایه‌ی اصلی آن «تفاهم» است، در برابر “عقلانیت ابزاری” ماکس وبر قرار می‌دهد. به باور وی، گونه‌های کنش با گونه‌های عقلانیت در پیوند هستند.

گفتمان

بخش اصلی کنش ارتباطی را، گفتمان تشکیل می دهد و گفتمان عبارت است از استدلال آگاهانه و طرح دعوی در مورد اعتبار گفته ها.

اگر زمانی فرا رسد که وفاق خدشه دار شود و کنش گران اجتماعی در متن زندگی روزمره در مورد دعوی های اعتبار مربوط به عقاید و ارزش ها اختلاف نظر پیدا کنند و این امر به معضلی تبدیل شود ، می توان به توسل به گفتمان، در مورد اعتبار آن ها وارد جریان بحث و گفتگو و استدلال شد.

اما در طول گفتگو، انسان ها بر اساس دانش پیشین، سنت و جهان بینی خویش می اندیشند، گفتمان خود را شکل می دهند و به ارزیابی سایر گفتمان ها می پردازند در واقع به عنوان زیر بنای جهان بینی و عامل تعیین کننده چیستی و چگونگی افکار، اعتقادات و مباحثه انسان ها بر طرز تفکر و ارزیابی افراد و عقلانیت ارتباطی آن ها به هنگام تعامل تاثیر گذار می گذارد.

بنابراین معیار های لازم برای سنجش بهتر بودن استدلال ها در جریان گفتمان در سنت هر فر هنگی و نظام ارزش ها و هنجار های آن نهفته است. در اینجاست که می‌توان به اهمیت زیست‌جهان در نظریه کنش ارتباطی پی برد.

زیست‌جهان در اندیشه هابرماس

زیست جهان از یک سلسله باور های پس زمینه کم و بیش اشاعه یافته و همواره غیر مسئله دار ساخته شده است. زیست جهان به عنوان پس زمینه به عنوان منبعی برای تعاریف وضعیت، به کار می آید که مشارکت کنندگان آن را به عنوان پیش فرض می گیرند.

زیست جهان همچنین کار تفسیری نسل های پیشین را ذخیره می کند. از نظر هابر ماس نمی توان از زیست جهان خارج شد و خارج از آن تفکر کرد، زیرا زیست جهان حدود افق عمل و آگاهی اجتماعی را تعیین می کند.

بر این اساس وقتی که زیست جهان عقلانی شود اندیشه ها و اظهار نظر ها، عقلانی خواهند بود. اما عقلانی شدن زیست جهان وقتی رخ می دهد که ارزیابی انتقادی جانشین عناصر جزمی فرهنگ سنتی شود. در این وضعیت امکان تفاهم عقلانی فراهم می آید.

تداعی های زیست‌جهان برای من

به‌شخصه فکر می‌کنم زیست‌جهان و اثر آن بر روی گفتمان خیلی جالب است. نمود آن را در خیلی از چیزها می‌توانیم مشاهده کنیم. مثلا خیلی‌ها فکر می‌کنند که با مهاجرت و رفتن از ایران به کشوری دیگر، جهان خود را تغییر می‌دهند. غافل از این‌که قبل از این‌که پای آن‌ها به آن کشور برسد، سنت قبل از آن‌ها به آن‌جا رسیده است.

منظورم این است که شاید بتوانیم از دست محیط فیزیکی رهایی یابیم، اما زیست‌جهان و سنت و فرهنگ، چیزی نیست که به راحتی با تغییر محیط تغییر کند. همان‌طور که هابرماس می‌گوید عقلانی شدن زیست‌جهان با  جایگزینی ارزیابی انتقادی با عناصر جزمی فرهنگ سنتی اتفاق می‌افتد و این به نظر من کار ساده‌ای نیست.

برای خرید کتاب نظریه کنش ارتباطی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

۲- اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری (The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism)

کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری نوشته ماکس وبر جامعه‌شناس بزرگ آلمانی، از مهم‌ترین کتاب های جامعه شناسی که باید خواند و اثری کلاسیک در این حوزه محسوب می‌شود.

ادعای اصلی وبر در این کتاب عبارت است از: باورهای مذهب کالوینی تسهیل‌کننده پیدایش و رشد نظام اقتصادی سـرمایه‌داری غربـی بوده است.

خلاصه کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری

انگیزه سودجویی و مال‌اندوزی در همه تاریخ وجود داشته است، اما به عقیده وبر روح سرمایه‌داری متفاوت با انگیزه مال‌اندوزی است؛ هرگاه انگیزه کسب سود و تبدیل آن به سرمایه (نه صرف آن در مصرف) با زهد دنیوی پیوند بخورد و به تعهد حرفه‌ای تبدیل شود و دارای بار ارزشی باشد، روحیه سرمایه‌داری نام دارد. روحیه سرمایه‌داری قبل از نظام سرمایه‌داری پدید آمد و رشد کرد و منحصر به جوامع سرمایه‌داری غربی بود.

عمل به فرمان الهی در فرقه‌های مذهبی پیشین، رویکردی آخرت‌گرایانه و دنیاگریزانه داشت، درحالی‌که لوتر به تحقق شغل دنیوی تاکید می‌کرد و انجام وظایف دنیوی را یگانه شیوه زندگی مورد قبول خدا می‌دانست. پروتستان‌های اولیه به ادای تکلیف موضعی تقدیرگرایانه داشتند، اما فرقه‌های بعدی، مانند کالوینیسم، با نفی این موضع به این باور رسیدند که خواست خداوند و یگانه حجت بندگان بر برگزیده بودنشان دستیابی به توفیق مادی روزافزون است.

به این ترتیب، وبر نشان می‌دهد که تلاش برای ارتقا شغلی، مصرف بهینه و سرمایه‌گذاری عقلانی، که عوامل کلیدی در روح سرمایه‌داری‌اند، در سیر تکامل بعضی از فرقه‌های پروتستان به‌تدریج ظاهر شد و قوت گرفت. بنابراین وبر نتیجه می‌گیرد که پروتستان‌ها بیش از کاتولیک‌ها، و فرقه‌هایی از پروتستان‌ها، مانند کالوینیسم بیش از سایر فرقه‌های پروتستانیسم به مشاغل سرمایه‌دارانه اقبال دارند. این بیان تسهیل‌کنندگی است و وبر ادعای برقراری رابطه علی بین اخلاق پروتستانی و روحیه سرمایه‌داری نمی‌کند.

برای خرید کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری از لینک زیر می‌توانید استفاده کنید.

۳- ساخت اجتماعی واقعیت (The Social Construction of Reality)

ساخت اجتماعی واقعیت (رساله‌ای در جامعه‌شناسی شناخت) نوشته پیتر برگر و توماس لاکمن، معمولا در لیست کتاب های جامعه شناسی که باید خواند ، قرار دارند. اصطلاح ساخت اجتماعی به‌واسطه این کتاب در جامعه‌شناسی مرسوم شد.

برگر جامعه‌شناس آمریکایی اتریشی‌الاصل است و رشته تخصصی‌اش جامعه‌شناسی و الهیات بوده و تحت تاثیر اندیشمندان بزرگ حوزه جامعه‌شناسی و فلسفه است.

او در نگاهش به جهان و اهمیت معناداری برای انسان، و دین در نظم اجتماعی و همچنین نگاهش به مدرنیته تحت تاثیر ماکس وبر است. 

هدف کتاب ساخت اجتماعی واقعیت

این کتاب به دنبال برقراری پیوند بین دو پارادایم از هم جدا افتاده در جامعه‌شناسی است. یکی پارادایمی است که جامعه را عینی، بیرونی و فیزیکی می‌بیند؛ دیگری پارادایمی است که عمدتا پدیدارشناسان آن را مطرح می‌کنند و می‌گویند چیزی به نام جامعه بیرون از اذهان و احساس کنشگران وجود ندارد. از نظر آن‌ها آدم‌ها و تجربیات درونی‌شان مهم است، نویسندگان کتاب توانسته‌اند بین این دو دیدگاه پیوند برقرار کنند.

خلاصه کتاب ساخت اجتماعی واقعیت

بخش اول: بنیادهای شناسایی در زندگانی روزمره

تلاش برگر و لاکمن در این بخش بر مطرح کردن اهمیت شناخت زندگانی روزمره است؛ چراکه به عقیده آن‌ها، جامعه‌شناسی شناخت باید “شناسایی” را در عام‌ترین مفهوم آن در کانون توجه خود قرار دهد.

“در میان واقعیت‌های کثیر، یکی هست که به صورت واقعیت “تمام عیار” جلوه‌گر می‌شود، و آن واقعیت زندگانی روزمره است. مقام ممتاز این واقعیت آن را سزاوار گرفتن عنوان “واقعیت اعلا” می‌کند. تنش آگاهی در زندگانی روزمره به سنگین‌ترین، فشارآورترین و شدیدترین نحو، خود را بر آگاهی تحمیل می‌کند. نمی‌توان وجودش را نادیده گرفت، و حتی کاستن از نیروی حضور آمرانه‌اش کار دشواری است؛ در نتیجه من را وامی‌دارد که به کامل‌ترین وجه همواره متوجه آن باشم.”

بخش دوم: جامعه به‌عنوان واقعیت عینی

در این بخش از رساله که به لحاظ کمیت، بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است، نویسندگان درصدد آن هستند که چگونگی تبدیل و تلقی جامعه به واقعیت عینی را تشریح نمایند. نویسندگان معتقدند جامعه برحسب فرآیند دیالکتیکی پیش‌رونده‌ای متشکل از سه عامل انسانی برونی‌سازی، عینی‌سازی و درونی‌سازی فهمیده می‌شود.

این نکته نه‌تنها در مورد خود جامعه، بلکه برای هر یک از اعضا منفرد جامعه که هستی خود را در دنیای اجتماعی برونی می‌سازند و در همان زمان آن را به‌عنوان واقعیتی عینی درونی می‌گردانند، نیز صدق می‌کند. به سخن دیگر، در جامعه بودن، همانا شرکت داشتن در دیالکتیک آن است.

بخش سوم: جامعه به‌عنوان واقعیت ذهنی

نویسندگان در این بخش به مساله درونی‌سازی واقعیت می‌پردازند. “در شکل پیچیده درونی‌گردانیدن، من نه‌تنها به جریان‌های زودگذر شخص دیگر پی می‌برم، بلکه جهانی را که او در آن به سر می‌برد نیز می‌فهمم و آن جهان از آن خود من می‌شود. در این حال، نوعی همانندی دوجانبه پایدار میان ما پدید می‌آید. ما نه‌تنها در جهانی واحد زندگی می‌کنیم، بلکه در هستی یکدیگر نیز شرکت می‌جوییم.”

برگر و لاکمن معتقدند فرد فقط هنگامی عضو جامعه می‌شود که به این درجه از درونی ساختن نائل شده باشد.

برای خرید کتاب ساخت اجتماعی واقعیت از لینک زیر می‌توانید استفاده کنید.

۴-نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر

کتاب نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر از بهترین کتابهای جامعه ‌شناسی جهان است که توسط جورج ریتزر جامعه‌شناس آمریکایی نوشته شده است. این کتاب، کتابی جامع در زمینه معرفی مکاتب مختلف جامعه‌شناسی در عصر حاضر است.

برای اصطلاح نظریه جامعه‌شناسی تعاریف گوناگونی وجود دارد. اما در این کتاب از این تعریف ساده استفاده می‌شود که نظریه جامعه‌شناسی نظام گسترده‌ای از افکار است که با مهم‌ترین قضایای مربوط به زندگی اجتماعی سروکار دارد.

در این کتاب تاکید بر مهم‌ترین آثار جامعه‌شناسان و نظام‌های فکری است که به قضایای عمده می‌پردازند.

این کتاب توسط محسن ثلاثی به فارسی ترجمه شده است.

بخش‌هایی از کتاب نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر

پیدایش سوسیالیسم

یک‌رشته دگرگونی را که هدفش تصحیح زیاده‌روی‌های نظام صنعتی و سرمایه‌داری است، می‌توان تحت عنوان سوسیالیسم مطرح کرد. اگرچه برخی از جامعه‌شناسان از سوسیالیسم به‌عنوان راه‌حل مسائل نظام صنعتی طرفداری کردند، اما بیشتر آن‌ها شخصا و از نظر فکری با آن مخالف بودند. در یک سوی، کارل مارکس را داریم که پشتیبان فعال براندازی نظام سرمایه‌داری و جایگزینی یک نظام سوسیالیستی بود.

بیشتر نظریه‌پردازان مانند دورکیم و ماکس وبر، بیشتر به دنبال اصلاح نظام سرمایه‌داری بودند تا انقلاب اجتماعی مورد نظر مارکس. آن‌ها از سوسیالیسم بیشتر از سرمایه‌داری هراسان بودند. همین هراس، در شکل‌گیری نظریه جامعه‌شناسی بسیار بیشتر از پشتیبانی مارکس از جایگزینی سوسیالیسم به‌جای سرمایه‌داری، نقش بازی کرد.

امیل دورکیم

دورکیم جامعه‌شناس فرانسوی از جهت سیاسی لیبرال بود ولی از نظر فکری موضع محافظه‌کارانه‌ای را اتخاذ کرده بود. او نیز مانند آگوست کنت و ضدانقلابیون کاتولیک‌مسلک، از نابسامانی اجتماعی بیزار و هراسان بود. بیشتر کارهای دورکیم به بررسی نابسامانی اجتماعی اختصاص دارد. نظر او این بود که نابسامانی‌های اجتماعی جزء ضروری جهان نوین نیست و می‌توان آن‌ها را با اصلاحات اجتماعی کاهش داد.

افکار مارکس در مورد نیاز به انقلاب اجتماعی، در تضاد شدید با اصلاحگرایی دورکیم، کنت، وبر و دیگران بود. با تحول نظریه جامعه‌شناسی، علاقه دورکیم به نظم و اصلاح، موقعیت مسلط پیدا کرد، در‌حالی‌که موضع مارکس سال‌های متمادی از سکه افتاد.

برای خرید کتاب نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

۵- متفکران بزرگ جامعه شناسی (Key Sociological Thinkers)

کتاب متفکران بزرگ جامعه شناسی، بهترین کتاب جامعه شناسی برای شروع آشنایی با این حوزه می‌باشد. در این کتاب با اندیشه‌های ۲۱ جامعه‌شناس مهم جهان آشنا می‌شویم. نگارش اختصاصی هر فصل کتاب به‌عهده نویسنده‌ای گذاشته شده که شناخت دقیق‌تری نسبت به موضوع دارد.

راب استونز ویراستار کتاب در مقدمه می‌گوید که هدف این کتاب آن است که خواننده را قادر سازد که بین درس‌های جامعه‌شناسی و زندگی روزمره ارتباط برقرار کند. هر فصل به‌شکلی طراحی شده تا فردی که به‌تازگی با این حوزه آشنا شده، بتواند تصویر روشنی از اهمیت خاص آن نظریه‌پرداز به دست آورد. اختصار هر فصل تا حد لازم رعایت شده تا برای فرد مبتدی در حوزه جامعه‌شناسی، قابل فهم باشد.

بنابراین با توجه به آن‌چه که خود ویراستار و سرپرست نویسندگان کتاب می‌گوید، کتاب متفکران بزرگ جامعه شناسی پاسخ مناسبی برای پرسش جامعه شناسی را از کجا شروع کنیم می‌باشد.

متفکران جامعه‌شناس مهمی که اندیشه آن‌ها در این کتاب بررسی می‌شود شامل کارل مارکس، ماکس وبر، امیل دورکم، زیگموند فروید، میشل فوکو، یورگن هابرماس، سیمون دوبووار، آنتونی گیدنز، اروینگ گافمن و… می‌باشد.

بخشی از کتاب متفکران بزرگ جامعه شناسی

فصل مربوط به کارل مارکس

نقطه آغاز کار مارکس بررسی و تحلیل فعالیت واقعی انسان بود، برطبق استدلال وی آگاهی محصول چنین فعالیتی است. مارکس بیان کرد: “این آگاهی انسان نیست که هستی و وجود وی را تعیین می‌کند، بلکه زندگی اجتماعی او تعیین‌کننده آگاهی وی است.” جوهر هستی انسان ماهیت اجتماعی اوست. انسان تنها در یک جامعه آزاد می‌تواند کارآیی و توانمندی خود را پرورش داده و استعدادهای خود را به‌طور کامل محقق سازد. رهایی انسان مستلزم دگرگونی شرایط مادی جامعه است، صرف تغییر در آگاهی انسان منجر به رهایی وی نمی‌شود.

برطبق هستی‌شناسی ماتریالیستی نیروی کار، انسان حیوانی اجتماعی است که خود و جامعه خود را با کار اجتماعی می‌سازد و تولید می‌کند. بدین ترتیب درحالی‌که هگل عامل نهایی تعیین‌کننده تاریخ را حیطه عقلانی خرد، ایده و روح می‌دانست اما مارکس عقیده داشت که حیطه اقتصاد، در مفهوم کلی آن، کلید دگرگونی و فهم تحولات تاریخی است.

برای خرید کتاب متفکران بزرگ جامعه‌شناسی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

بهترین کتاب جامعه شناسی ایران

۱- ما و مدرنیت

کتاب ما و مدرنیت نوشته داریوش آشوری را می‌توان بهترین کتاب جامعه شناسی ایران در زمینه بررسی جایگاه ما در تاریخ جهانی دانست. این کتاب شامل مجموعه‌ای از مقاله‎‌ها و جستارها شامل سنت و پیشرفت، هشیاری تاریخی، دولت، دگرگونی مفهوم دولت در جهان سوم، نظریه غرب‌زدگی و بحران تفکر در ایران، جان پریشان ایران، ایران از امپراطوری به دولت-ملت و… است.

آشوری در مقدمه کتاب می‌گوید: “آن‌چه این مجموعه را گرد هم آورده کم‌و‌بیش یگانگی درون‌مایه آن است که پیرامون مساله اساسی روزگار ما می‌گردد؛ این‌که ما کیستیم و در میدان تاریخ جهانی (و نیز جغرافیایی آن) کجا قرار داریم و در این دو قرن, که تاریخ ورود ما به میدان “تاریخ جهانی” است، بر ما چه گذشته است.”

بخش‌هایی از کتاب ما و مدرنیت

بخشی از فصل ظاهر و باطن تجربه تاریخی ما

ما مردمان شرقی، برخلاف غربیان، نسبت به راه‌ و رسم زندگی مردمان دیگر در طول تاریخ درازمان کمتر کنجکاوی داشته‌ایم و کمابیش همیشه در لاک خودمان بوده‌ایم، و اگر سیر و سفری می‌کردیم این سیر و سفر اغلب عمودی بوده است، از زمین به آسمان، از خاک به افلاک، از ساحت حیوان و بشر به بارگاه فرشتگان و خدا، از سرای فانی به سرای باقی، و اگر بر روی زمین هم سیر و گشتی می‌داشتیم، سیر و گشتی درویشانه برای تزکیه نفس می‌بوده است.

در برابر بی‌شمار سفرنامه‌هایی که اروپاییان از سفرهای خود به قاره‌های دیگر برجای گذاشته‌اند و هزاران نکته در باب زندگی دیگر مردمان در آن‌ها هست و دقت‌های فراوان در شیوه زندگی فردی و اجتماعی و سیاسی مردمان دیگر در آن‌ها می‌توان یافت، در میان ما شاید دست نداشتن به دریا و نیز وحشت از غربت و نداشتن کنجکاوی نسبت به شیوه زندگی مردمان دیگر، جز چند اثر انگشت‌شمار مانند سفرنامه ابن بطوطه و تحقیق ماللهند ابوریحان، کمتر کسی را می‌یابیم که اثری از خود در پژوهش زندگی در آفاق دیگر برجا گذاشته باشد.

بخشی از فصل جان پریشان ایران

رضاشاه این بخت را داشت که دوران پادشاهی او دوران چیرگی ناسیونالیسم تندرو در اروپا بود و گروهی از برجسته‌ترین روشنفکران و اهل علم و ادب آن روزگار در ایران دنباله‌رو این مکتب بودند و ناسیونالیسم ایرانی نمایندگان برجسته فکری داشت که در راه آن می‌کوشیدند و برخی از آنان در دولت نیز بودند؛ و رضاشاه نیز با کارها و اصلاحاتش تجسم این ایرانیت و پیش‌برنده آن دانسته می‌شد.

اما پسرش محمدرضا شاه، در دورانی علم ناسیونالیسم را برداشت که جهان زیر چنگ ایدئولوژی‌های چپ و بخش عمده‌ای از آن زیر چنگ مارکسیسم-لنینیسم یود و در عین حال، داغ ننگ دشمنی با مصدق و نهضت ملی بر او خورده و بی‌آبرویی کودتای ۲۸ مرداد نیز در پشت سرش بود. اما به هر حال او نیز کمابیش زیر نفوذ چنان اندیشه‌ای از ناسیونالیسم و مظهریت خود (در مقام شاهنشاه) برای آن بود. ولی گذشته از این‌که او خود زبان بیان آن را نداشت، روشنفکران پیرامونش نیز بیشتر در مکتب مارکسیسم-لنینیسم پرورش فکری دیده بودند.

برای خرید کتاب ما و مدرنیت از لینک زیر می‌توانید استفاده کنید.

۲- ما ایرانیان

کتاب ما ایرانیان نوشته مقصود فراستخواه جامعه‌شناس برجسته ایران، از بهترین کتاب های جامعه شناسی ایران در سال‌های اخیر است که به دنبال پاسخی برای این سوال است: آیا خلقیات ایرانیان ضعف‌هایی دارد؟

فراستخواه جامعه آماری پژوهش خود را از اعضا هیئت علمی دانشگاه‌ها و گروهی از نخبه‌های کشور انتخاب کرده است.

او ضعف فرهنگ کار جمعی، رودربایستی، عدم شفافیت، خودمحوری، غلبه احساسات بر خردورزی، رواج دروغ و رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی را از جمله ضعف‌های ما ایرانیان می‌داند.

براساس این پژوهش، عوامل معرفتی، کاهش سرمایه‌های اجتماعی، ساختار دولت، مناسبات دین و دولت، نوع آموزه‌های دینی، پرحادثه ‌بودن تاریخ، مناسبات تولید و ساختار اقتصادی و کشمکش نخبگان و… از جمله عواملی هستند که موجب بروز این ضعف‌ها شده‌اند.

راهکارهای کتاب ما ایرانیان برای اصلاح خلقیات ایرانی

فراستخواه «یادگیری» و «کنش» را از جمله عوامل مؤثر در اصلاح خلقیات ایرانی می‌داند. به زعم او، یادگیری تنها یادگیری فردی نیست؛ بلکه یادگیری گروهی، سازمانی و اجتماعی است. به تعبیری، او اصلاح خلقیات ایرانی را صرفاً به سطحی فردی فرو نمی‌کاهد و بر این باور است که در یک فرآیند اجتماعی و نهادی باید به اصلاح این خلقیات پرداخت.
او همچنین، در اصلاح خلقیات ایرانی بحث کنش و عمل را نیز پیش می‌کشد و معتقد است که در یادگیری اجتماعی عنصر عمل بسیار دخیل است و از رهگذر کنش انتقادی و خرد ارتباطی است که می‌توان به الگوی زیست اجتماعی بهتری نزدیک ‌شد.

بخشی از کتاب ما ایرانیان

آسمان ادبیات و فرهنگ ما پر از ستاره‌هایی است که چشمک می‌زنند، پر است از ارزش‌های انسانی و معنوی. اما زمین ما سنگلاخ، ناامن، پرتعارض و ناهموار است.

در جامعه‌ی ما رویای اخلاقی هست. در زیر پوست این جامعه، یک حس اخلاقی هست. میل به فضیلت هست. اما شرایط بیرونی ما چندان با آن رویاها و حس‌های درونی، هم‌ساز و هم‌داستان نیست.

متن زیست ما و موقعیت‌های جغرافیایی و اجتماعی و سیاسی و مناسبات اقتصادی ما برای فضیلت مساعد نیست.

راستی و انصاف برای ایرانی حقیقتاً بسیار باارزش و خواستنی و ستودنی است. اما میدان بازی، گِل‌آلود است. بازی منصفانه در عمل دشوار می‌شود.

برای خرید کتاب ما ایرانیان می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

۳-جامعه شناسی نخبه کشی

کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی نوشته علی رضاقلی از کتاب های جالب جامعه شناسی است که درباره عملکرد نخبگان سیاسی و برخورد جامعه ایران با آن‌ها است.

کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی به دنبال پاسخی برای این سوال است که آیا تغییر و اصلاح در ساخت و بافت جوامع به‌دست نخبگان و از بالا انجام می‌شود یا بر اثر تحول در بستر اجتماعی و از پایین.

این کتاب دارای ۴ فصل، شامل “ویژگی فرهنگ اقتصادی ایران”، “میرزا ابولقاسم قائم مقام”، “میرزا تقی خان امیرکبیر” و “از امیر تا مصدق” است.

نویسنده در مقدمه کتاب می‌گوید: “می‌گویند قائم‌مقام را توطئه‌گران دربار قاجار و محمدشاه به کمک ایادی بیگانه کشتند و امیرکبیر را به همین شکل به روزگار ناصرالدین‌شاه نسبت می‌دهند و مصدق نیز چهل سال تبعید و زندان را مدیون سازمان سیا و پهلوی است. این کتاب می‌گوید این‌ها علت قریب هستند، باید به دنبال عللی گشت که اگر نبودند نظامی پرداخته نمی‌شد که در آن اصلاحگران توفیقی به پیشبرد مقاصد خود نیابند. آن علت‌ها عللی بودند که استبداد را دامن می‌زدند و مانع جدی توزیع قدرت بودند.”

بخشی از کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی

این فرهنگ [فرهنگ حاکم بر جامعه ایران] عادت دارد، همانند فرهنگ ماقبل انقلاب صنعتی، برای تحلیل‌های خود از اوضاع اجتماعی، ملی و بین‌المللی از مدل‌های ساده، سطحی و عامیانه استفاده کند. و تمام نارسایی‌های اجتماعی را در استبداد، و استبداد را نیز در خودخواهی‌های فردی و خودپسندی و بی‌تقوایی و قدرت‌طلبی افراد خلاصه کند.

یعنی یک پدیده اجتماعی، که تولد و مرگش با دیگر پدیده‌های اجتماعی و رفتار اجتماعی و فرهنگ گذشته پیوند دارد، را در یک امر اخلاقی خلاصه کند.

برای خرید کتاب جامعه‌شناسی نخبه‌کشی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

خرید کتاب با تخفیف

وضعیت فعلی باعث شده که قیمت کتاب‌ها نیز دچار افزایش شود؛ اگر می‌خواهید که کتاب‌هایتان را با تخفیف تهیه کنید، بدنیست نگاهی به لیست کتابهای تخفیف دار دیجی‌کالا نیز بیاندازید:

محبوب‌ترین‌ها در یک نگاه

بعضی از کتاب‌ها به راحتی در قلب آدم جا باز می‌کنند و خواندن این کتاب‌ها قطعا تجربهٔ زیبایی را برایمان رقم خواهد زد.

اگر قصد خرید کتاب‌هایی را دارید که غوغا به پا کرده‌اند، سری به لینک زیر بزنید:

محبوب‌ترین کتاب‌های دنیا در دیجی کالا

به دنبال کتاب جدید هستید؟ این قسمت برای شماست.

به دنبال کتاب جدید هستید؟ کاری ندارد. کافیست سری به لینک زیر بزنید تا با جدیدترین کتاب‌ها آشنا شوید.

در لینک زیر به لیست کاملی از جدیدترین کتاب‌ها دسترسی خواهید داشت. بد نیست که این کتاب‌ها را نیز امتحان کنید.

جدیدترین کتاب‌های دنیا در دیجی کالا

مطالب مرتبط

بهترین کتابهای سیاسی دنیا

نوشته شده توسط آرزو اسماعیلی