۱۵ قانون جامع برای مصاحبه کاری موفق

به‌ندرت پیش می‌آید که مصاحبه شغلی کار آسانی باشد. برای مثال این سه موقعیت را در مصاحبه کاری در نظر بگیرید:

هرکدام از این موقعیت‌ها سختی خود را دارند و به‌خوبی نشان می‌دهند که مصاحبه کاری موفق تا چه اندازه پیچیده است.

در خیلی از شرکت‌ها افزایش حقوق به‌صورت سهام، مزایا و پاداش‌هایی تعریف می‌شود که به عملکرد فردی و گروهی بستگی دارد.

بسیاری از شرکت‌ها برای استخدام مدیران کسب و کار (MBA) از شیوه پیشنهاد محدود استفاده می‌کنند. (در این شیوه کارفرما سریع پیشنهاد کار می‌دهد اما داوطلب زمان کمی برای قبول شغل دارد.) که باعث می‌شود مقایسه پیشنهادهای مختلف برای داوطلب دشوار شود.

در صنایعی که بازار کار خوبی ندارند، گزینه‌های کار‌جویان محدودتر است و کارفرمایان در مصاحبه کاری برتری بیشتری دارند. در نتیجه افرادی که استخدام نشده‌اند یا موقعیت شغلی متزلزلی دارند، شانس کمتری برای یک مصاحبه کاری موفق خواهند داشت.

اما با وجود تمام پیچیدگی‌های بازار کار، وقتی بدانم که چطور در مصاحبه موفق شوم فرصت‌ها نمایان خواهند شد و زمانی که طیف گسترده‌ای از فرصت‌ها وجود داشته باشد، مصاحبه کاری موفق بیشتر اهمیت پیدا می‌کند.

من به عنوان فردی که در زمینه مصاحبه کاری موفق مطالعه و آن را تدریس می‌کند، همیشه به دانشجویانم پیشنهاد می‌کنم که راه موفقیت در مصاحبه شغلی را یاد بگیرند.

هر مصاحبه کاری به نوبه خود منحصر به فرد است؛ اما راهبرد‌ها و فنون و اصولی وجود دارند که نه تنها به ما می‌گویند چگونه در مصاحبه قبول شویم بلکه نشانمان می‌دهند چگونه در مصاحبه کاری موفق عمل کنیم.

۱. در مصاحبه کاری اهمیت دوست داشتنی بودن را دست کم نگیرید

اگر افراد از شما خوششان بیاید، برای جذب کردنتان شروع به رقابت می‌کنند.

شاید این نکته ساده به‌نظر برسد؛ اما به‌شدت مهم است.

پس هر کاری که در مصاحبه کاری باعث کاهش محبوبیت شما شود، شانس به دست آوردن پیشنهاد‌های بهتر را کاهش می‌دهد.

محبوب بودن فقط به معنی مؤدب بودن نیست، بلکه به معنی مدیریت صحیح تنش‌های اجتناب‌ناپذیر مصاحبه کاری است، مثلاً:

• به گونه‌ای درخواست خود را مطرح کنید که پرتوقع به نظر نرسید.

• به گونه‌ای بر خواسته خود پافشاری کنید که باعث ناراحتی کارفرما نشوید.

• به گونه‌ای به کمبود‌های پیشنهاد کارفرما اشاره کنید که ایرادگیر به نظر نرسید.

با این حساب، برای موفقیت در مصاحبه شغلی باید بتوانید نگرش افراد را تشخیص دهید. (با دوستان خود در مصاحبه کاری تمرینی، این مهارت را تمرین کنید.) 

[مطلب مرتبط: ۴راهکار عملی برای معرفی خود در مصاحبه شغلی]

۲. در مصاحبه کاری نشان دهید که شایسته رسیدن به خواسته‌هایتان هستید

اینکه کارفرما از شما خوشش بیاید، به تنهایی کافی نیست. کارفرما باید باور کند که شما شایسته آن موقعیت شغلی هستید.

 هرگز به رزومه بسنده نکنید، درباره خودتان بیشتر توضیح دهید؛ اما فقط از خواسته‌هایتان نگویید. مثلاً فقط نگویید:

• ۱۵% حقوق بیشتر می‌خواهید.

• در هفته یک روز دورکاری می‌خواهید.

دقیق توضیح دهید که چرا شایسته رسیدن به خواسته‌هایتان هستید. مثلاً:

• دلیل محکمی بیاورید که چرا در مقایسه با دیگران، شایستگی حقوق بیشتری را دارید.

• توضیح دهید که جمعه‌ها بچه‌هایتان زودتر از مدرسه می‌آیند و نیاز به دورکاری دارید.

اما اگر برای درخواستتان توجیه منطقی ندارید، بهتر است مطرحش نکنید.

دوباره تأکید می‌کنم که همیشه بین محبوبیت و بیان خواسته‌هایتان تعادل برقرار کنید. زیرا اگر نتوانید درخواستتان را درست بیان کنید، ممکن است خودخواه و مغرور به نظر برسید.

۳. در مصاحبه کاری نشان دهید که قصد همکاری دارید

اگر قصد دارید در مصاحبه کاری امتیازهای بیشتری از کارفرما بگیرید، نشان دهید که برای همکاری با آن شرکت مصمم هستید.

کارفرماها تمایلی ندارند که با صرف هزینه‌های اجتماعی و سیاسی، ثابت کنند که پیشنهادشان خوب است. اگر احساس کنند که در نهایت جواب شما منفی خواهد بود، مصاحبه کاری موفق نخواهید داشت.

گاهی افراد با خود فکر می‌کنند چطور در مصاحبه موفق شوم و تصمیم می‌گیرند به کارفرما بگویند که درخواست‌های شغلی زیادی دارند؛ اما هرچه بیشتر بر این موضوع اصرار کنند، کارفرما بیشتر به این نتیجه می‌رسد که شانس جذب این داوطلب را ندارد و وقتش را برای بررسی این گزینه تلف نمی‌کند.

با این حساب اگر می‌خواهید از فرصت‌های شغلی دیگرتان به عنوان اهرم فشار استفاده کنید، بهتر است با گفتن اینکه چرا و تحت چه شرایطی خوشحال می‌شوید درخواست‌های دیگر را رد کنید و این پیشنهاد را بپذیرید، تعادل را برقرار کنید.

۴. فردی که در مصاحبه کاری روبه‌رویتان نشسته است را بشناسید

این افراد هستند که با شما مصاحبه می‌کنند، نه شرکت‌ها.

پس قبل از اینکه بخواهید روی طرف مقابل تاثیر بگذارید، باید او را بشناسید و بفهمید چه علاقه‌ها و دغدغه‌هایی دارد.

برای مثال مصاحبه کاری با رئیس احتمالی آینده‌تان و مصاحبه کاری با نماینده منابع انسانی شرکت یکسان نیستند. ممکن است سوال‌هایی درباره‌ی جزئیات داشته باشید؛ ولی اصلاً دلتان نمی‌خواهد که رئیس احتمالی آینده‌تان را با خواسته‌های به ظاهر پیش‌پاافتاده ناراحت کنید.

از طرف دیگر ممکن است نماینده منابع انسانی فقط مسئول استخدام ۱۰ نفر باشد و تمایلی به استخدام نفر یازدهم نداشته باشد؛ اما رئیس شرکت که از پیوستن شما به شرکت خود بیشتر سود می‌برد، ممکن است از شما حمایت کند و برای استخدامتان درخواست ویژه‌ دهد.

۵. محدودیت‌های شرکت را در نظر بگیرید

ممکن است که سازمانی از شما خوشش بیاید و قبول داشته باشد که سزاوار تمام خواسته‌هایتان هستید؛ اما باز هم آن‌ها را برآورده نکند.

چرا؟

چون احتمالاً محدودیت های سفت و سختی مانند سقف حقوق دارند که حتی مصاحبه کاری موفق نمی‌تواند آن‌ها را از بین ببرد. وظیفه شما این است که تشخیص دهید کدام چارچوب‌ها و قوانین شرکت انعطاف‌پذیر هستند و کدام‌ها نه.

برای مثال:

• وقتی با شرکتی بزرگ مذاکره می‌کنید که به‌صورت هم‌زمان ۲۰ نفر را در موقعیت شغلی مشابه استخدام می‌کند، احتمالاً حقوق بیشتری از سایر افراد به شما نخواهند داد؛ اما در عوض انعطاف بیشتری برای تاریخ شروع کار، تعطیلات و پاداش وجود خواهد داشت.

• وقتی با شرکتی کوچک مذاکره می‌کنید که هیچ فردی را در موقعیت شغلی شما ندارد، ممکن است عنوان شغلی بهتر و درآمدی بیشتر برای شما در نظر بگیرند؛ اما در سایر مسائل محدودیت داشته باشند.

پس هرچه محدودیت‌ها و شرایط سازمان را بهتر درک کنید، خواهید توانست پیشنهاد‌هایی بهتر برای حل مسائل خود به کارفرما ارائه دهید.

۶. می‌پرسید چطور در مصاحبه موفق شوم ؟ برای سخت‌ترین سوالات آماده باشید

بسیاری از کارجویان، در دام سوال‌های سختی افتاده‌اند که امیدوار بوده‌اند در مصاحبه کاری از آن‌ها پرسیده نشود.

سوال‌هایی مثل:

• پیشنهاد‌های شغلی دیگری هم دارید؟

• اگر فردا به شما پیشنهاد کار بدهیم، می‌پذیرید؟

• ما بهترین انتخاب شما هستیم؟

اگر برای این سوال‌ها آماده نباشید، ممکن است جواب‌های بی‌ربط بدهید یا بدتر از آن، دروغ بگویید. توصیه من به شما این است که هرگز در مصاحبه کاری دروغ نگویید.

دروغ گفتن در آینده به شما آسیب می‌رساند؛ اما حتی اگر آسیبی به شما نرسانَد، غیراخلاقی و نادرست است.

خطر دیگر سوال‌های سخت، این است که تلاش کنید به هر قیمتی کارفرما را راضی نگه دارید و در نتیجه برتری خود را از دست بدهید.

نکته مهم، آماده بودن برای سوال‌ها و بحث‌هایی است که:

• شما را در حالت تدافعی قرار می‌دهند.

• نقاط ضعف شما را نمایان می‌کنند.

• آرامش شما را بر هم می‌زنند.

هدف شما باید این باشد که با صداقت به این سوالات پاسخ دهید و در عین حال وقار خود را حفظ کنید و زیاد از خواسته‌هایتان عقب ننشینید. اگر قبل از مصاحبه به پاسخ این سوال‌ها فکر کرده باشید، ضرر نخواهید کرد.

۷. خود سوال‌های مصاحبه کاری مهم نیستند، روی نیت کارفرما تمرکز کنید

ممکن است برای مصاحبه کاری آماده باشید؛ اما کارفرما باز هم غافلگیرتان کند.

این قانون ساده را به یاد بیاورید که خود سوال اهمیتی ندارد، بلکه هدف کارفرما از پرسیدنش مهم است.

اغلب اوقات این سوال‌ها چالش‌برانگیز به نظر می‌رسند؛ اما هدف کارفرما از پرسیدنشان چیز دیگری است.

• اگر کارفرما از شما بپرسد که همین فردا پیشنهاد ما را قبول می‌کنید یا نه؟ ممکن است فقط بخواهد بداند که چقدر مشتاق این موقعیت شغلی هستید.

• اگر از شما پرسیدند که پیشنهاد‎‌های شغلی دیگری هم دارید؟ به این دلیل نیست که نشان دهند پیشنهادهای دیگر شما خوب نیستند، فقط می‌خواهند بدانند که شما دنبال چه شغل‌هایی می‌گردید و چه شانسی برای جذب شما دارند.

اگر سوالی را دوست نداشتید، بد برداشت نکنید. سعی کنید پاسخی بدهید که برداشت شما از نیت کارفرما را نشان بدهد یا از مصاحبه کننده بخواهید که منظورش را واضح‌تر بیان کند.

پس وقتی وارد چنین گفت‌و‌گویی شدید، تمایلتان را برای کمک به حل دغدغه‌های مصاحبه کننده نشان دهید. این کار هم به نفع شماست و هم به نفع مصاحبه کننده.

۸. برای مصاحبه کاری موفق تمام شرایط را در نظر بگیرید

بسیاری از افراد فکر می‌کنند که مصاحبه کاری موفق فقط مذاکره بر سر درآمد است؛ اما رضایت شغلی به عوامل دیگری هم بستگی دارد.

برای نمونه:

• مسئولیت‌های کاری

• محل کار

• سفرهای کاری

• انعطاف در ساعت کاری

• فرصت رشد و پیشرفت

• مزایا

• فرصت‌های آموزشی

• و …

پس فقط به مزایا فکر نکنید، به زمان هم توجه کنید. ممکن است امروز کاری را انجام دهید که سود چندانی به شما نرساند؛ اما در آینده موجب کسب جایگاهی بهتر شود.

[مطلب مرتبط : کتاب شغل مورد علاقه از آلن دوباتن | دانلود رایگان خلاصه pdf کتاب] 

۹. خواسته‌هایتان را هم‌زمان مطرح کنید، نه یکی‌یکی و پشت‌ سر هم

اگر با بخش‌هایی از پیشنهاد داده‌شده مشکل دارید، بهتر است تمام پیشنهاد‌هایتان برای تغییر را هم‌زمان مطرح کنید.

مثلاً این درست نیست که بگویید: «حقوق پیشنهادی کمی پایین است؛ می‌توانید تغییرش بدهید؟» و بعد از اینکه کارفرما به درخواستتان رسیدگی کرد، دوباره برگردید و بگویید: «ممنون، راستی دوتا مسئله دیگر هم هست که می‌خواستم بگویم…»

اگر در اولین مصاحبه کاری فقط یکی از خواسته‌هایتان را مطرح کنید، ممکن است کارفرما فرض کند که با برآورده کردن آن درخواست، پیشنهاد کار را قبول می‌کنید یا حداقل می‌توانید راحت‌تر تصمیم بگیرید.

اما اگر به گفتن «و یک چیز دیگر اینکه…» ادامه بدهید، کارفرما دیگر تمایلی به بررسی خواسته‌های شما نخواهد داشت.

البته وقتی بیش از یک درخواست دارید، همه را پشت سر هم ردیف نکنید و بگویید خواسته‌های من به ترتیب اولویت الف و ب و ج و د هستند.

با این کار ممکن است مصاحبه کننده دو خواسته کم‌اهمیت‌تر شما را برآورده کند که برایش راحت‌تر است و با خودش فکر کند که نیمی از خواسته‌های شما را برآورده کرده است.

به این ترتیب شما می‌مانید با پیشنهادی که اصلاً بهتر نشده و کارفرمایی که فکر می‌کند کارش را به‌خوبی انجام داده است. 

۱۰. مصاحبه کاری جای نشان دادن توانایی‌تان در مذاکره نیست

هنگام مصاحبه کاری در برابر وسوسه‌ی به رخ کشیدن توانایی مذاکره‌تان، مقاومت کنید.

دانشجویان مدیریت کسب و کار (MBA) که تازه در کلاس مذاکره شرکت کرده‌اند، خیلی در دام این وسوسه می‌افتند و در اولین فرصتی که به دست می‌آورند، دیوانه‌وار شروع به مذاکره با کارفرما می‌کنند.

توصیه من این است:

اگر چیزی برایتان اهمیت دارد، حتماً درباره‌اش مذاکره کنید؛ اما به هر مسئله کوچکی بها ندهید.

بحث زیاد بر سر مسائل جزئی، کارفرما را آزرده‌خاطر می‌کند و باعث کاهش تاثیرگذاری شما در مذاکره‌های آینده می‌شود؛ مذاکره‌هایی که به مراتب مهم‌تر خواهند بود.

۱۱. همیشه مهلت پاسخگویی به پیشنهادهای کاری را در نظر بگیرید

وقتی افراد تازه شروع کرده‌اند به دنبال شغل گشتن، تمایل دارند که حداقل یک پیشنهاد شغلی بگیرند تا خیالشان راحت شود.

این وضعیت، بیشتر برای افرادی پیش می‌آید که تازه دوره‌ای تحصیلی یا مهارتی را به پایان رسانده‌اند و سایر هم‌دوره‌ای‌هایشان مشغول مصاحبه کاری یا جشن گرفتن موفقیت‌های زودهنگامشان هستند. 

اما خنده‌دار است که پیشنهادهای شغلی زودهنگام، می‌توانند مشکل‌آفرین باشند.

وقتی شرکتی به شما پیشنهاد کار می‌دهد، انتظار دارد که پس از گذشت زمانی معقول جواب شما را بداند. پس اگر بخواهید چند موقعیت شغلی را بررسی کنید، بهتر است که زمان پیشنهادها به هم نزدیک باشد.

با این حساب از کند کردن فرآیند مصاحبه کاری با یک کارفرما و سرعت بخشیدن به مصاحبه کاری دیگر، برای نزدیک کردن زمان پیشنهادها به هم، نترسید.

اما نکته دیگری هم برای برقراری تعادل بین زمان پیشنهادها وجود دارد؛ اگر بیش از حد برای تغییر زمان اصرار کنید، شرکت‌ها از استخدام شما پشیمان خواهند شد و فرد دیگری را استخدام خواهند کرد.

با وجود این، ترفندهای زیرکانه‌ای برای حل این مشکل وجود دارد. به‌طور مثال اگر می‌خواهید پیشنهادی را به تعویق بیندازید، بهتر است از آن شرکت یا سازمان درخواست مصاحبه نوبت دوم یا سوم کنید.

۱۲. در مصاحبه کاری نه خودتان حکم قطعی بدهید، نه حکم قطعی کارفرما را جدی بگیرید

انسان‌ها خوششان نمی‌آید که کسی به آن‌ها بگوید: «این کار رو انجام بده، وگرنه…» پس، از اتمام حجت کردن خودداری کنید.

گاهی وقت‌ها که می‌خواهیم قدرت یا کلافگی خود را نشان دهیم، ناخودآگاه حکم‌های قطعی می‌دهیم. در مصاحبه کاری هم ممکن است که کارفرما همین کار را انجام دهد.

وقتی کسی شروع به دادن حکم‌های قطعی می‌کند، من فقط نادیده‌اش می‌گیرم. چون وقتی آن فرد متوجه شود که حکمش توافق را غیرممکن می‌کند، تلاش خواهد کرد که آن را پس بگیرد و پس گرفتن حکم وقتی راحت‌تر خواهد بود که درباره‌اش بحث نکرده باشید.

اگر مصاحبه کننده به شما گفت: «ما به هیچ‌وجه چنین کاری نمی‌کنیم.» نه بحث کنید، نه او را مجبور کنید که حرفش را تکرار کند. فقط چنین پاسخی بدهید: «درک می‌کنم که در حال حاضر انجام این کار دشوار است. بهتر است درباره‌ی مسائل دیگری صحبت کنیم.» و وانمود کنید که اصلاً چنین صحبتی نشده و کارفرما را از ادامه بحث منصرف کنید.

اگر قصد کارفرما جدی بوده باشد، با گذشت زمان، حرفش را تکرار خواهد کرد.

۱۳. صبور باشید تا کارفرما همه گزینه‌ها را بررسی کند

صبر کلید موفقیت است.

وقتی در مصاحبه شغلی مذاکره بر سر درآمد راحت انجام نشود یا دریافت پیشنهاد کار از طرف شرکت بیش از حد به تاخیر بیفتد، ممکن است احساس کنید که کارفرما از شما خوشش نیامده است؛ اما افراد باتجربه می‌دانند که این موضوع درست نیست.

این مسائل می‌توانند ناشی از محدودیت‌هایی باشند که شما از آن‌ها خبر ندارید. مثلاً:

به تاخیر افتادن پیشنهاد کار، می‌تواند به این علت باشد که کارفرما مشغله‌های دیگری هم در زندگی‌اش دارد.

در چنین شرایطی صبور باشید و منتظر پاسخ شرکت بمانید؛ اما اگر نمی‌توانید صبور باشید، لااقل با عصبانیت و دلخوری با شرکت تماس نگیرید. بهتر است فقط درباره‌ی زمان‌بندی کارها بپرسید و ببینید که برای تسریع فرآیند کاری از دستتان برمی‌آید یا نه. 

۱۴. خواسته‌هایتان را به مصاحبه کاری محدود نکنید

هر موضوعی که امروز قابل مذاکره نیست، ممکن است فردا قابل مذاکره باشد. خواسته‌ها و محدودیت‌ها با گذر زمان تغییر می‌کنند.

وقتی فردی به درخواست شما نه می‌گوید، در واقع منظورش فعلاً نه است؛ امکان دارد یک ماه بعد برایتان کاری بکند که تا قبل از آن قادر به انجامش نبوده است. مثلاً با درخواست افزایش حقوق شما یا تمدید زمان یک پیشنهاد، موافقت کند.

فرض کنید که رئیس احتمالی آینده‌تان، در مصاحبه کاری درخواست شما را برای دورکاری روز جمعه‌ نپذیرد. علت این مخالفت می‌تواند محدودیت‌های کارفرما باشد؛ اما این امکان هم وجود دارد که هنوز آنقدر اعتمادش را جلب نکرده باشید تا با درخواستتان موافقت کند.

شش ماه که بگذرد، احتمالاً موقعیت بهتری به دست می‌آورید و می‌توانید رئیس را راضی کنید تا با درخواست دورکاری شما موافقت کند.

پس با اشتیاق پیگیر خواسته‌هایتان باشید و افراد را تشویق کنید تا مسائلی که حل‌نشده باقی مانده‌اند را بازنگری کنند.

۱۵. به افق‌های پیش رو بنگرید

ممکن است در مصاحبه کاری موفق عمل کنید اما اگر در مصاحبه شغلی اشتباهی پیروز شوید، باز هم باخته‌اید.

به آخرین و مهم‌ترین نکته برای مصاحبه کاری موفق رسیدیم.

در نهایت این شغل است که برای شما اهمیت دارد، نه خود مصاحبه کاری موفق. تجربه و تحقیقات نشان می‌دهند که عواملی مانند: 

• صنعت و جایگاهی که برای کار انتخاب می‌کنید.

• مسیر شغلی که طی می‌کنید.

• تاثیر روزانه‌ای که رؤسا و همکارانتان شما می‌گذارند.

بیشتر از جزئیات پیشنهاد شغلی در رضایتمندی شما تاثیر دارند.

این ۱۵ پیشنهاد به شما کمک می‌کند تا یک مصاحبه کاری موفق داشته باشید و موقعیت‌هایی را به دست آورید که شایسته شما باشند؛ با وجود این تنها زمانی سودمند خواهند بود که برای انتخاب شغل مناسب خود تحقیق و تفکر کرده باشید و با اطمینان بدانید راهی که انتخاب کرده‌اید، شما را به خواسته قلبی‌تان می‌رساند.

[مطلب مرتبط: شغل مناسب من چیست؟]

منبع (+)

با استفاده از لینک زیر می‌توانید فایل این مقاله را دریافت کنید:

حالا وقت یادگرفتن مهارت و بهبود رزومه کاری شماست.

اگر فکر میکنید یادگیری مهارت کار سختیه و تلاشهای گذشته شما برای یادگیری مهارت (مثل زبان انگلیسی یا یک نرم‌افزار) به شکست منجر شده، باید پیش از هر چیز یادگرفتن رو یاد بگیرید.

[مطلب مرتبط : دوره آنلاین یادگیری اثربخش]

پس از یادگیری یادگرفتن از شما دعوت می‌کنم تا ۸ هفته طلایی در کارنکن به کسب مهارت بپردازید: